Amgweseweieg Pe’tulgeg Plamu

Gisgug gegina’masin ta’n teliplamue’gemg!

Panaemg na tewjeiap ‘st’ge’ gi’l nmijgamij gegina’muiteg ta’n teliplamue’gemg. Ne’gaw gngwi’ginaqi’g teligtlams’tasultipnig na.

Ge’ lapa’si Ta’ta, ala’ plamu! E’e Gwi’s. Plamu’g na welipgiji’mu’tijig ula sipu. Etna ugjit wejiltaqa’luggwig ‘gta’pi’minaq.

Ula plamu na mawiamgwesewei pe’tulugg ula sigun. Tala’latesnu? Gngwi’gwinaqi’g apjiw iga’tu’tip tmawei ugjit gepmite’tmuanew plamu’l ta’n telignmugsi’gw ugmimajuaqanm. Toqo esmuggwig gigmanaq na amgwesewei plamuei gisipe’tutu’g. Gi’l gisignmuat’sg ‘ggij muta gi’l gisipe’tult u’t. Talgis mu geljismawt mese’g na plamu, awna etlsuiss’t? Tlimult’s, gisigljismat’sg mese’g gatu me’ ajiglu’lg sewissuj. Gulaman gisismat’sg me’ pugwelgig mimajuinu’g.Ta’ta telimip wellugweneg gisgug! Giseianeg gisgug, gatu me’ getu’gji’tu pugwelg ta’n goqwei ugjit plamu’g aqq ta’n weita’tij. Tlimult’s Gwi’s, plamu apjiw apaja’sit na sipu ta’n tleiawij. Napitlej na me’ gesamugsit aqq epune’ge’l ugtugwape’gn apajigiaq telwi’tas’g “kype” aqalasie’wigtug. Telie’w’g ugjit jiglipnnan igtigig napitlejg enmiaq ‘sgwmegw etlsiga’laj. Ta’ta gegnua’tuip. Toqwa’q ta’n tujiw ‘sgwmegw siga’laj, wigunmgo’sit lampo’q e’w’g ugsuguni toqo etlsiga’lat ta’n etlguntewig. Toqo na napitlej epgntal na wa’wul. Gisisiga’laj, plamu na ‘nqattal wawl gatu siawittew sipug newtipug aqq ‘tglmawju’etew. Ta’ta na telwi’taji Black Jumbo. Gaqi’sg nutaq na teluej. Negla wa’wul ta’n naqtas’g’pnn tltetal lampo’q newtipug glapis ta’n tujiw panita’q siggw, toqo na tujiw ‘pqojipiltuangamgusultitaq aqq pminigutitaq. Enmiaq panita’tij, telwi’tasijig aqlasie’wigtug “alevin”, aqq megwasteg lamuowei munte’j ta’n wejiaq wilu’ow. I’mu’titaq na ta’n etlguntewig lampo’q aqq ugjimimajultitaq na lamuowei munte’j glapis gaqiaq. Gisiusgalujig wegla nige’? Mu nige’, Gwi’s. Enmiaq lamuow munte’jigtug gaqiaq, “alevin” nige’ telwi’tut aqalasie’wigtug “fry”. Negla “fry-aq” unaqita’taq usgittpaqtug ugjit wajualsultinew gamlamuti gulaman gisiuliunaqgo’gutitaq aqq ajiuliala’mu’titaq. Na plamu’si’sg “fry-aq” glapis li’sitew megwe’g gigt’gapte’gn usgittug wa’qeimuaq aqq na nige’ telwi’tujig plamu’sisg gisna aqalasie’wigtug “parr”. Wegla nige’ gisi’mu’titaq sipug misoqo nanipunqeg. Na enmiaq paniaq, plamu’si’s na mnamu’juit ta’n usgittug wa’qeim wasoqeg. Etna na na’te’l wejigjijugg poqjinaqalo’tg gisi’mn wisgupoqigtug. Nige’ mnamu’j gisgaje’g naqtmn ta’n etlitg’poqig sipu, ‘pqotamga’sin amaseg ta’n tlmijjitew glapis gisims’gilg aqq gisignaj. Ta’ta teluet, ni’n elg ‘ms’gilt’s aqq mlgigna’s malqutman plamuei. Ula mnamu’j majjulgwalaji me’ gisiguultinniji plamu’g gesg pema’mu’ti’tij mnigu telwisig “Strait of Belle Isle”, ‘gta’n telwisig Atlantic aqq coast Greenland-g. Amaseg elta’jig. E’e Gwi’s, amaseg aqq ‘nsanoqonig ta’n elta’tij. Pemilta’tij ta’n tlatalultitaq, mnamujg aqq ‘tqlmawjig na amuj pa na ejigligtuapsultijig ta’n eimu’tijig getangwi’tiji ‘s’t’ge’ ‘mqatawapu’g, igtigig sisipaq aqq gitpu’g! Mu na pas getangwi’tigwi negla, app na ji’gaq, peju’g, wipitmewg aqq ‘gta’nugwe’g qopsgwetmu’g. Amuj pa na elg tepsugtmi’titl usgaqanulgwgul ta’n e’wa’tiji mesginniji a’pi’g natqapila’tij plamu’g. Mnamujg peita’jig ta’n tlatalultitaq, ta’n etlmalquma’tiji tapuamugsiniji tegwiaqusijig, aqq sita’su’g. Etna na ugjit wapimgwamu’g ugwiusmuow. Enmiaq mnamujg taqawanji’juulti’tij, na apaita’jig wijei sipu ta’n tleiawij. Nujipanuijga’taqatijig mu piamins’tasulti’gw ta’n plamu’g telgisiwe’jitu’tij wijei sipu gatu alt etlite’mi’tij wejiaq ugtangita’suaqanmuaq, ta’n wejipsetamulti’tij gisna ugtinnuaq wejilgwengwi’tij. Enmiaq plamu’g apaita’tij sipug aqq ‘tg’poqigtug, na poqjipiluamugwita’qal wa’qeimual. Na tele’g plamu pemigsamugsit aqq gisgaje’g app siga’lan. ‘Ms’t apaita’jig? Mu ‘ms’t. Plamu’g pemiajgnoltijig aqq me’ pemitgle’jijig ta’n apaita’jig sipu’l. Winjig wejiaq lugowaqano’guoml aqq nipugtl musigta’s’gl na pegwatoq samuqwan me’ pemp’ten aqq winjigtn.  Ta’ta, telte’tmn plamu’g me’ i’mu’titaq ugjit ni’n gisigina’muann nuji’jg ta’n teliwsgemg? Ta’n telipgije’g gepmitelmugg plamu’g aqq goqwajite’tmug ta’n teli’mu’ti’tij, na plamu’g iapjiw i’mu’titaq ugjit ‘Nnu’g.